شانۆگه‌رییا “چ؟ ل كیڤه؟”
نڤیسین: ساموێل بیكێت
وه‌رگێران: سه‌رحان ئه‌حمه‌د سه‌رحان
(ئێكه‌م نمایشا ڤێ شانۆگه‌ریێ ل سه‌ر شانۆیا “هارۆلد كلۆرمان Harold Clurman ” بوو ل پازده‌ی حوزه‌یرانا 1983 ـ دیسان ئێكه‌م جار ژلایێ هه‌ردوو ده‌زگه‌هێن (Faber & Faber ) ل سالا 1984 ل له‌نده‌ن هاتیه چاپكرن)
كه‌سایه‌تی:
بام
بێم
بیم
بۆم
ده‌نگێ بام (ڤی)
تێبینیێن نڤیسه‌ری: پێدڤییه سه‌روچاڤێن كه‌سایه‌تییا نێزیكی ئێك ببن. هه‌می جبه‌یه‌كێ درێژێ ڕه‌نگ خۆلیی بكه‌نه به‌ر خۆ. پرچێ وان یێ درێژ و خۆلیی بیت.
ـ سه‌رێ كه‌سایه‌تییا (ڤی) ل سه‌ر شێوه‌ی مێگافۆرنه‌كێ بچویكه.
شانۆ ل سه‌ر شێوه‌ی لاكێشه‌یه‌كێیه، دوو مه‌تر ب سێ مه‌تر، رۆناهییه‌كا لاواز هه‌می لایێن شانۆیێ داگیر كرییه، ب تنێ ئه‌م سیبه‌را وان یا لاواز دبینن، ل چه‌پا نزم رۆناهییه‌كا بچویك ل سه‌ر سه‌روچاڤێن (ڤی) هه‌یه.
تارییه‌كا به‌رده‌وام، رۆناهی دكه‌ڤیته سه‌ر (ڤی)
(بێده‌نگی)
ڤی: ئه‌م دویماهیك پێنج كه‌سین
نوكه و دێ هه‌ر مینین
بوهاره
ده‌م دبۆریت
ده‌ستپێك دێ بێ دیالۆگ بیت
دێ رۆناهیێ هلكه‌م.
رۆناهی دكه‌ڤیته سه‌ر لاكێشێ ( P )
بام ل جهێ ژماره 3 ب خۆمه‌زنكرن راوه‌ستیایه، بۆم ل جهێ ژماره 2 سه‌رێ خۆ نزمكرییه. بێده‌نگی
ئه‌ڤ ده‌ستپێكه ب دلێ من نینه
دێ رۆناهیێ ڤه‌مرینم.
رۆناهییا ل سه‌ر لاكێشێ دڤه‌مرینیت
دێ دیمه‌نی دووباره‌كه‌م . . .
ئه‌م دویماهیك پێنج كه‌سین
بوهاره
ده‌م دبۆریت
دیمه‌ن دێ یێ بێده‌نگ بین
دێ رۆناهیێ هلكه‌م.
رۆناهی ل سه‌ر لاكێشێ هه‌لدبیت، بام ب تنێیه، سه‌رێ خۆ نزم كرییه و ل جهێ ژماره 3 راوه‌ستیایه بێده‌نگی
گه‌له‌ك باشه
ئه‌ز ب تنێمه
بوهاره
ده‌م دبۆریت
دیمه‌ن بێده‌نگه
(بۆم ل دویماهیێ دیار دبیت، به‌رزه دبیت، ل دویڤدا دیار دبیته‌ڤه.
(ئه‌كته‌ر دهێن و دچن بێ دیالۆگ)
بۆم ژ جهێ N ژۆر دكه‌ڤیت ل جهێ ژماره 1 رادوه‌ستیێت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت، بێده‌نگی
بیم ژ جهێ E ب ژۆر دكه‌ڤیت، ل جهێ ژماره 2 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت، بێده‌نگی
بیم ژ جهێ E ده‌ردكه‌ڤیت و بۆم دویڤ وی دكه‌ڤیت.
بیم ژ جهێ E ب ژۆر دكه‌ڤیت ل جهێ 2 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت، بێده‌نگی
بێم ژ جهێ N ب ژۆر دكه‌ڤیت و ل جهێ 1 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت، بێده‌نگی
بێم ژ جهێ N ده‌ردكه‌ڤیت و بیم دویڤ وی دكه‌ڤیت، بێده‌نگی
بێم ژ جهێ N ب ژۆر دكه‌ڤیت و ل جهێ 1 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت، بێده‌نگی
بام ژ جهێ W ده‌ردكه‌ڤیت و بێم دویڤ وی دكه‌ڤیت، بێده‌نگی.
بام ژ جهێ W ب ژۆر دكه‌ڤیت و ل جهێ 3 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت، بێده‌نگی)
باشه
دێ رۆناهیێ ڤه‌مرینم (رۆناهی ل لاكێشێ دڤه‌مریت و تاری دبیت)
دێ سه‌ر ژنوی ده‌ستپێكه‌مه‌ڤه
ئه‌م دویماهیك پێنجین
بوهاره
ده‌م دبۆریت
دێ رۆناهیێ هلكه‌م (رۆناهیێ ل لاكێشێ هلدبیت)
(بام ب تنێ یێ ل جهێ ژماره 3 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت، بێده‌نگی)
باشه
ئه‌ز ب تنێمه
بوهاره
ده‌م دبۆریت
دێ دیالۆگ دگه‌ل دیمه‌نی بن
ل دویماهیێ، بۆم دیار دبیت، بۆم به‌رزه‌دبیت، دووباره دیار دبیت . . .
(بۆم ژ جهێ N ب ژۆر دكه‌ڤیت ل جهێ 1 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت)
بام: باشه
بۆم: (ل هه‌می دیالۆگێ سه‌رێ خۆ نزم كرییه) چ تشتێ نوی نینه.
بام: چ نه‌گۆت؟
بۆم: نه‌خێر
بام: ته كار پێ سپارد؟
بۆم: به‌لێ
بام: چ نه‌گۆت؟
بۆم: نه‌خێر
بام: كره گری؟
بۆم: به‌لێ
بام: كره هه‌وار؟
بۆم: به‌لێ
بام: هیڤیا دلۆڤانیێ خواست؟
بۆم: به‌لێ
بام: لێ چ نه‌گۆت؟
بۆم: نه‌خێر
ڤی: ئه‌ڤه نه‌یا باشه … پێدڤییه ئه‌ز دیمه‌نی دووباره بكه‌م، دووباره . . .
بام: باشه؟
بۆم: چ تشتێ نوی نینه
بام: چ نه‌گۆت؟
ڤی: گه‌له‌ك باشه . . .
بۆم: نه‌خێر
بام: ته كار پێ سپارد؟
بۆم به‌لێ
بام: كره گری؟
بۆم: به‌لێ
بام: كره هه‌وار؟
بۆم: به‌لێ
بام: هیڤیا دلۆڤانیێ خواست؟
بۆم: به‌لێ
بام: لێ چ نه‌گۆت؟
بۆم: نه‌خێر
بام: بۆچی راوه‌ستیا؟
بۆم: چونكی مر.
بام: ته نه‌شیا گه‌شه پێبده‌ی؟
بۆم: من هه‌وڵدا
بام: باشه؟
بۆم: من نه‌شیا.
(بێده‌نگی)
بام: تۆ دره‌وا دكه‌ی (بێده‌نگی) گۆته ته (بێده‌نگی) دانپێدانێ بكه كۆ ئه‌وی گۆته ته (بێده‌نگی) دێ كارێ ب خورتی كه‌ی هه‌تا تۆ دانپێدانێ دكه‌ی
ڤی: باشه . . .
بیم ل دویماهیێ دیار دبیت
(بیم ژ جهێ E ب ژۆر دكه‌ڤیت و ل جهێ 2 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت)
بام: (ئاخفتنێ ئاراسته‌ی بیم دكه‌ت) ئه‌رێ تۆ یێ ئازادی؟
بیم: به‌لێ
بام: وی ببه ده‌رڤه، و ب خورتی بده كاری هه‌تا دانپێدانێ بكه‌ت؟
بیم: دانپێندانێ ب چ بكه‌ت؟
بام: ئه‌وی چ گۆتێ
بیم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه؟
بام: به‌لێ
ڤی: دیمه‌ن نه‌یێ باشه، پێدڤییه ئه‌ز دووباره بكه‌م . . .
بام: ببه ژده‌رڤه و كاری پێ بكه، هه‌تا دانپێدانێ دكه‌ت
بیم: دانپێدانێ ب چ بكه‌ت؟
بام: كا وی چ گۆتێ.
بیم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه
بام: ئه‌و من گۆتی ئه‌نجام بده.
ڤی: باشه
بیم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه
بام: به‌لێ
بیم: رابوه‌ستم؟
بام: به‌لێ
بیم: باشه .. (بۆ لایێ بۆم دزڤڕیت) دویڤ من وه‌ره
(بیم ژ جهێ E ده‌ردكه‌ڤیت و بۆم دویڤ وی دكه‌ڤیت)
ڤی: باشه . . .
ئه‌ز ب تنێمه
بوهاره
ده‌م دبۆریت
ل دویماهیێ بیم دیار دبیت .. دووباره دیار دبیت
(بیم ژ جهێ E ب ژۆر دكه‌ڤیت و ل جهێ 2 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت)
بام: باشه؟
بیم: (سه‌رێ خۆ هه‌ر دهێلته شۆر) هیچ
بام: چ نه‌گۆت
بیم: نه‌خێر
بام: ته كار پێدانه كرن؟
بیم: به‌لێ
بام: لێ چ نه‌گۆت؟
بیم: نه‌خیچر
ڤی: ئه‌ڤه نه‌یا باشه، پێدڤییه ئه‌م سه‌ر ژنوی دیمه‌نی دووباره بكه‌ین . . .
بام: باشه؟
بیم: هیچ
بام: نه‌گۆت ل كیڤه؟
ڤی: باشه . . .
بیم: ل كیڤه؟
ڤی: ئه‌ه!
بام: ل كیڤه
بیم نه‌خێر
بام: ته كار پێدا كرن؟
بیم: به‌لێ
بام: و هه‌ر چ نه‌گۆت؟
بیم: نه‌خێر
بام: كره گری؟
بیم: به‌لێ
بام: كره هه‌وار؟
بیم: به‌لێ
بام: ئه‌رێ داخوازا دلۆڤانیێ كر؟
بیم: به‌لێ
بام: لێ نه‌گۆت ل كیڤه
بیم: نه‌خێر
بام: تۆ بۆچی راوه‌ستیای
بیم: چونكی مر
بام: و تۆ بۆچی ڤێرانه‌گه‌هشتی؟
بیم: من پێكۆل كر
بام: باشه؟
بیم: من نه‌شیا (راوه‌ستیانه‌ك)
بام: دره‌وه (بَده‌نگی) گۆته ته ل كیڤه (بێده‌نگی) دانپێدانێ بكه كۆ ئه‌وی گۆته ته ل كیڤه (بێده‌نگی) دێ كار كه‌ی هه‌تا تۆ دانپێدانێ دكه‌ی.
ڤی: باشه . . .
ل دویماهیێ (بێم دیار دبیت، ژ جهێ N ب ژۆر دكه‌ڤیت و ل جهێ ژماره 1 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت)
بام: (ئاخفتنێ ئاراسته‌ی بێم دكه‌ت) ئه‌رێ تۆ یێ ئازادی؟
بێم: به‌لێ
بام: ببه ژ ده‌رڤه و كاری پێ بكه هه‌تا دانپێدانێ بكه‌ت
بێم: دانپێدانێ ب چ بكه‌ت؟
بام: كۆ ئه‌و گۆتیێ ل كیڤه؟
بێم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه؟
بام: به‌لێ
ڤی: ئه‌ڤ دیمه‌نه نه‌یێ ب دلێ منه، پێدڤییه ئه‌ز سه‌ر ژنوی دووباره بكه‌م . . .
بام: ببه ژ ده‌رڤه و كاری پێ بده كرن، هه‌تا دانپێدانێ بكه‌ت.
بێم: دانپێدانێ ب چ بكه‌ت؟
بام: كۆ ئه‌ڤێ دی گۆتێ ل كیڤه
بێم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه؟
بام: پێدڤییه تۆ بزانی ل كیڤه
ڤی: باشه . . .
بێم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه؟
بام: به‌لێ
بێم: راوه‌ستم؟
بام: به‌لێ
بێم: باشه (دگه‌ل بیم) دویڤ من وه‌ره . . . (بێم ژ جهێ N ده‌ردكه‌ڤیت و بیم دویڤ وی دكه‌ڤیت)
ڤی: باشه . . .
ئه‌ز ب تنێمه
بوهاه
ده‌م دبۆریت
بێم ل ده‌ستپێكا دیمه‌نی دیار دبیت
به‌رزه دبیت و ل دویڤدا دوباره دیار دبیت
(بیم ژ جهێ N ب ژۆر دكه‌ڤیت، ل جهێ 1 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت)
بام: باشه؟
بێم: (هه‌تا دویماهییا دیمه‌نی سه‌رێ وی دمینیت شۆر) هیچ
بام: نه‌گۆت ل كیڤه؟
بێم: نه‌خێر
ڤی: ئێدی هۆسا
بام: دره‌وه (بێده‌نگی) گۆت ل كیڤه (بێده‌نگی) دانپێدانێ بكه كۆ ئه‌وی گۆته ته ل كیڤه (بێده‌نگی) دێ كار ب خورتی ئه‌نجامده‌ی هه‌تا دانپێدانێ بكه‌ی,
بێم: دانپێدانێ ب چ بكه‌م؟
بام: كۆ ئه‌وی گۆت ل كیڤه
بێم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه
بام: و ل كیڤه
بێم: هه‌می ئه‌ڤه‌یه؟
بام: به‌لێ
بێم: رابوه‌ستم؟
بام: به‌لێ، دویڤ من وه‌ره (بام ژ جهێ W ده‌ردكه‌ڤیت و بێم دویڤ وی دكه‌ڤیت)
ڤی: باشه . . .
زڤستانه
ده‌م دبۆریت
دێ ل دویماهییا دیمه‌نی دیار بم
و پاش دێ دیاربمه‌ڤه . . .
(بام ژ جهێ W ب ژۆر دكه‌ڤیت و ل جهێ ژماره 3 رادوه‌ستیت و سه‌رێ خۆ شۆر دكه‌ت)
ڤی: باشه . . .
نوكه ئه‌ز ب تنێمه
زڤستانه
سه‌فه‌ر ب دویماهی هات
ده‌م دبۆریت
هه‌می ئه‌ڤه‌یه
نه‌شێن چ بكه‌ین، ب تنێ بهێلن ده‌م ده‌رباز ببیت.
دێ رۆناهیێ ڤه‌مرینم . . .
(رۆناهییا ل سه‌ر لاكێشێ دڤه‌مریت .. رۆناهییا ل سه‌ر ڤی ژی دڤه‌مریت .. هۆل تاری دبیت)