ڕۆتینا ڕۆژانە چاوا کارتێکرنێ ل ساخلەمیا مرۆڤی دکەت؟
ئەگەر تۆ بەرێخۆدانێ ل دەوروبەرێن خۆ بکەی، دێ وەسا دیاربیت کۆ ھەر ئێك ژ دەھ کەسێن ل دەوروبەرێن تە، چ ل کاری یان ل سەر جادێ بیت فشارەکا دەروونی یا زێدە ھەیە، زانا ل سەر وێ چەندێ رێککەڤتینە کۆ ئەو فشارێن ڕۆژانە مرۆڤ تووش دبیتێ کۆ ب ناڤێن وەستیان و بێ ئارامی یان فشارا دەروونی ب ناڤ دکەن، ھندەک گورانکاریان ل سەر ئاستێ مێشکێ مرۆڤی پەیدا دکەت و ئەو گوھۆرین دشێن کارتێکرنێ ل ساخلەمیا گشتییا مرۆڤی بکەن.
فشارا دەروونی ھەر گوھۆرینەکە، کۆ ل سەر ڕۆتین و ساخلەمیا تە بھێت، فشارا دەروونی ڕۆیددەت ل دەمێ دناڤ ھندەک کاودانێن نەخۆش یان ب کەیف د بۆری، چ تۆ خوشیێ ببینی یان ژی ژ کاری بھێیە لادان، ل ئەوان ھەردوو حالەتان تۆ بەرھەڤی تووشی فشارا دەروونی ببی، فشارا دەروونی تووشی ژن و زەلامان دبیت، چ جوداھیێ نائێخیتە د ناڤبەرا رەگەزیدا، دەربارەی ژنان، گوھۆرینێن ھورموونی ئەوێن ب سەر لەشێ وان دا دھێن د ھندەک قوناغێن دەستنیشانکری یێن ژیانێدا، ڕۆلەکێ سەرەکی بۆ پەیدابوونا فشارا دەروونی ھەیە، ب تایبەت ل ژیێ بالقبوونێ و ل رۆژانێن خۆلا ھەیڤانە، و د ماوێ دوگیانیێدا و ل ژیێ بێ ھیڤیبوونێ، ل ئەڤان ھەموو قوناغان ھورموونێن ژنێ زێدەدبن و کێمتر ژ ڕادەیێ سروشتی لێ دھێن، دبنە ئەگەر ژن تووشی بێ ئارامی و دوودلی و فشارا دەروونی ببیت.
ئەو گوھۆرینێن فزیۆلۆجی و دەروونی یێن ب سەر ژنێدا دھێن، و دیسان نەخۆشی و فاکتەرێن ژینگەھێ، وەکۆ زێدەبوونا پلا گەرماتیێ یان بەر سەرمابوون، ھەموو دبنە فشارێن دەروونی، دیسان زێدە کارکرن یان ھەتا زێدە یاریکرن دبنە ئەگەر لەش زێدەتر ژ ھێزا خۆ ب مەزێخیت ھەتا ئارام ببیت و دووبارە ڤەژیتەڤە و ئەڤ چەندە ژی زێدەتر فشارا دەروونی پەیدا دکەت.
زانستی گەلەک تشت دیارکرینە و ھێشتا ڤەکۆلین ل سەر فشارا دەروونی د بەردەوامن، یا زانا ئەوە کۆ فشارا دەروونی پشکدارە د ھەموو نەخشیاندا ھەر ژ ئێشانێن پشتێ و نەنڤستنێ ھەتا دگەھیتە نەخۆشیێن ھەودانا زەڤڵەکان، ھەروەسان د پتریا جاراندا فشارا دەروونی ئەگەرەکێ سەرەکی یە بۆ پێش ھاتن یان گیرۆکرنا خۆلا ھەیڤانە ل دەڤ ژنێ یان پەیدابوونا خوین بەربوونێ.
یا گرنگە دیسان ئاماژێ ب وێ چەندێ بدەین کۆ ئەو تەنگەزاریێن ھورموونی یێن ژ ئەنجامێ فشارا دەروونی ڕۆیدەن، د شیاندایە ببنە ئەگەرێ پێشڤەبرنا وەرەمان و پەنجەشێرێ ژی، ھەروەسا دەلیڤەیێن زارۆکبوونێ ژی ل دەڤ ھەڤژینان ب مەترسی د ئێخیت، ھەروەسا ھندەك ژن ھەنە ژبەر فشارێن دەروونی گەلەک نەخۆشیا خۆ ژ کریارێن سێکسی دبینن، وەکۆ نەحەزکرنا ئەنجامدانا زێ کریارێ، ھەروەسان پێدڤیە ژبیرنەکەین کۆ فشارا دەروونی ئەگەرەکێ سەرەکی یە بۆ نەخۆشیێن دلی یێن کوژەک و ژانەیێن دلی و بلندبوونا فشارا خوینێ و زێدەکرنا لێدانێن دلی و دیسان ئەگەرەکێ بھێزن بۆ نەخۆشیێن کۆئەندامێ ھەرسکرنێ و ب تایبەت نەھەرسکرن و کولبوونا گەدەی و نەخۆشیێن قۆلۆنێ.
خۆ دوورکرن ب ئێکجاری ژ فشارێن دەروونی، تشتەکێ موستەحلە، بەلێ دووڤچوونا ھندەک ڕێکێن کاریگەر د کونترۆلکرنا فشارا دەروونی دا دشیاندایە ھندەک ژ شوونوارێن وێ کێم بکەت، ئەو پێنگاڤ ژی ھەموو گرێدای سیستەمەکێ خوارنێ یێ ساخلەم و ئەنجامدانا وەرزشێ ب شێوەیەکێ بەردەوام، ل دەستپێکێ پێدڤیە ئەگەرێن فشارێ د ژیانا خۆ دا نەھێلی و یا فەرە ئێکەم جار ژ تشتێن بەرچاڤێن ھارکاریێ د فشارێ دا دکەن دەستپێ بکەی وەکۆ خۆ دوورکرن ژ کحۆلان، ھەروەسا پێدڤیە ل دویڤ سیستەمەکێ خوارنێ کۆ تژی فێقی و زەرزەوات بیت کاربکەی، و دیسان خوارنێن پڕ کاربۆھیدرات و رێژەیێ و دەستنیشانکری یێن پروتینان و کێم روینی.
ئەنجامدانا وەرزشەکا ھەڤسەنگ وەکۆ ب رێڤەچوون و خۆ ھلاڤێتن، ئەڤە باشترین ڕێکن بۆ نەھێلانا فشارێ و باشکرنا ساخلەمیا مرۆڤی ب شێوەیەکێ گشتی و گوھۆرینا شێوازێ ژیانێ، دیسان تۆ دشێی قەستا یانەیەکا وەرزشی بکەی بۆ ئەنجامدانا وەرزشێن تۆ حەز ژێ دکەی و تو دشێی وەرزشێن کۆمی ھەلبژێری وەکۆ تەپا دەستی یان سەبەتێ، گەلەک دەمێ خۆ ب کارێن نڤیسینگەھێ و خێزانێ ڤە نەبوورینە و سەرێ خۆ ژ ھەموو ئاریشەیان ڤالا بکە.
ژێدەر: نوش نیوز