نڤیسین: د. سامی عەبدو ئەلحەمید
وەرگێران: سەرحان ئەحمەد سەرحان

ئاشکەرایە تێگەهێ شانۆیا ئەزموونگەری ب پەیڤا (ئەزموون)ڤە گرێدایە، دیسان یا ئاشکەرایە کۆ شانۆیا ئەزموونگەری ل دژی شانۆیا تەقلیدی دتەکنین و شێوەیێن وێ رادوەستیت. لێ پڕسیار ل ڤێرێ ئەوە: کەنگی شانۆ دبیتە تەقلیدی داکۆ ئەم ل پێگوهۆڕکان بگەرین؟
ناڤێ تەقلیدی دکەڤیتە سەر نمایشێ دەمێ دکەڤیتە ژێر خۆجهی و دوبارەبوون و بەستبوونێ، نەخاسم دەما مەلەل دناڤ بینەریدا بەلاڤە دبیت، ئەڤجا ژ هەژی گۆتنێیە ئەم بێژین کۆ ئەو کارێ ل زەمەنەکێ ئەزموون بوو دبیت ل زەمەنەک دی بهێتە گوهۆڕین بۆ کارەکێ تەقلیدی. ئەرێ ئەڤە واتەیا وێ ددەت کۆ شانۆیا ئەزموونگەری جهێ یا تەقلیدی دگریت؟ بێگومان نەخێر! چونکی ل هندەک وەلاتان یا ئەزموونگەری ب ڕەخ یا تەقلیدیڤەیە. دبنیات دا کارێ سەرەکی یێ شانۆیا ئەزموونگەری قورتالکرنا یا تەقیلیدیە.
تێگەهێ شانۆیا ئەزموونگەری ل دویماهییا سالێن پێنجیا یێن چەرخێ بۆری بەلاڤبوونا خۆ دیت، ب تایبەت ل ئەمەریکا دەمێ هندەک تیپێن تایبەتمەند ب ئەزموونا شانۆیی دیاربووین، وەک: (شانۆیا زیندی) یا گودێس میلنمینا و ژۆلیان بێك – (شانۆیا ڤەکری) یا پێنتر فێلدمان و جێوزێف شایکن – (کۆما نمایش) یا ریچارد شیشنر، پشتی چەندەکێ بۆ (شانۆیا ژینگەهێ) هاتە گوهۆڕین.

• شانۆیا ئەزموونگەری ل دویڤ ڤان بیروباوەرێن ل خوارێ سەرهلدا:

ئێک: تەکەز ل سەر کارێ کۆمی، ئانکو بەژداربووبا ستافی ب گشتی دکریارا نڤیساندن و ئامادەکرن و دەرهێنانا دەقی، مەرەم ژڤێ یەکێ ژی زێدەکرنا دویراتیێن دەقی.

دوو: ژیانا هەڤپشک، ئانکو لێکدانا ژیانا تایبەتا گرۆپی و ژیانا شانۆیێ.

سێ: سەرپێ (الارتجال) یان پێکۆلێن بدەستڤەئینانا پێگوهۆڕکان و هەلبژارتنا رێکا ژ هەمیان باشتر – ل ڤێرێ مەرەم ژ سەرپێ ئافراندنە – ئافراندنا کەسایەتیێن درامی و بینەر و رویدانێن درامی ژ لایێ ئەندامێن تیپێڤە، ئەو ژی ب رێکا راهێنانان نەک ل دەمێ نمایشکرنێ، مەرەم ژ ڤێ یەکێ پەخشینا ئازادییەکا بەرفرەهتر بۆ ئەکتەرییە.

چوار: پێکۆلا بەژدارکرنا بینەری دکارێ هونەریدا، ژبۆ گرێدانا ژیانا رۆژانە ب ژیانا شانۆیێڤە، بۆ نموونە شانۆگەریان (مار) یا تیپا ڤەکری ئەوا ژ لایێ شایکنڤە هاتیە دەرهێنان، مینا ئاهەنگکەکێ بوو، بابەتێ خۆ ژ بەهەشتا عەدەن و قابیل و هابیل وەرگرت بوو.

پێنج: ڤەگەریان بۆ سەقایێن مینا ئاینی و ئاشنا کرنا لایەنێ روحی دپێرفۆرمێدا، ژبۆ وێ یەکێ ئەکتەر و بینەر ب هەڤرا مومارەسەیەکا ئاینی بکەن. ئەڤ هزرە ژ ئانتونان ئارتو هەتیە وەرگرتن.

• دیاربوونا هندەک تیپێن دی، نەک ب تنێ ل ئەمەریکا، بەلکو ل چەندین وەلاتێن ئەوروپی ژی، ب ئەڤان زێدەهیێن ل خوارێ هەبوونا خۆیا دەستپێکی دیت:

ئێک: گرنگیدان ب دۆزێن سیاسی و جڤاکی
دوو: رەتکرنا گۆتنا بەربەلاڤ (ئێک ئاریشە و ئێک چارەسەری)
سێ: رەتکرنا وێ دراما هەرجار و پێکۆل کرن بۆ بەرهەمئینانەکا نوی
چوار: کارتێکرن ب هزرێن نوی یێن (هێربرت ماکۆز) و چاککرنا تیۆرا مارکسی بۆ هێزا کارکەر و سەرکەفتنا تەکنلۆژیا نوی و هزرێن (رۆنالد دیڤێد لاینگ) و رێکخستنا هزرێن فرویدی و گازی کرن بۆ گرنگیدان ب دۆزێن جڤاکی و رەفتارێن تاکی و کۆمی.

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلکترۆنیکەت بڵاو ناکرێتەوە . خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *