نڤیسین: د.ڕاندا گه
وه‌رگێران: سه‌رحان ئه‌حمه‌د سه‌رحان
شانۆنڤیس و فه‌یله‌سوف و ده‌رهێنه‌رێ چه‌ندین نمایشێن شانۆیێیه، فورمان هونه‌رمه‌نده‌كێ پێشه‌نگه دشێن د ئێك ده‌قێ ویدا پتر ژ چیرۆكه‌كێ ببینن، بۆ هنده‌ك یه‌كێن به‌ربه‌لاڤ هاتینه به‌لاڤه‌كرن، ئه‌ڤ یه‌كه نه پێكڤه دهێنه گرێدان و نه‌ژی ئێك و دوو ته‌مام دكه‌ن، دشیان دایه بێژین كۆ ئێك ڕۆیدان كۆمه‌كا رویدانێن پرت پرتكری ب خۆڤه دگریت، كۆ تێدا یه‌كا ده‌قی دهێته ڕوخاندن و ڕه‌گه‌ز تێدا دیار دبن، ئه‌ڤجا دهێته گوهۆڕین بۆ كولاجه‌كێ جورا جور.
د نمایشا خۆ دا پشتبه‌ستنێ ل سه‌ر (شانۆیا هستیریا ئه‌نتولوجی) دكه‌تن، هونه‌رێ وی یێ شانۆیێ ژ هنده‌ك وێنه‌یێن گه‌له‌ك ئالۆز پێكدهێت، هه‌ر وه‌سا (شانۆیا هستیری) ژی پشتبه‌ستنێ ل سه‌ر وێنه‌یان دكه‌ت كۆ ئه‌و وێنه‌یێن جهێ دیالۆكێ دگرن، لێ په‌یوه‌ندیه‌كا به‌رده‌وام دناڤبه‌را وێنه و په‌یڤێدا هه‌یه، فورمان پێكۆلێ دكه‌ت هنده‌ك رێكێن نوی ب ئافرینیت ب رێكا وان هزر د ڕۆیدانێن شانۆیێ بهێنه‌كرن، د شانۆیا فورمانی بینه‌ر خۆ دناڤ هزرێن شانۆیێ دا به‌ردده‌ت، هزرا خۆ دئێخته د نیڤه‌كا هستیریێن ئه‌نتولوجی، ئه‌وێن ب رێكا وان وێنه‌یێن ل دویڤ ئێك دا دهێن، یێن كۆ ئه‌كته‌ر وه‌ك بێژه‌ران دگه‌هینن.
دشانۆیا وی دا چه‌ندین مانفستو یێن هه‌ین ڕێبازا وی ئاشكه‌را دكه‌ن، كۆ ڕێكه‌كا نوییا داهێنانێ بۆ مه په‌یداكرییه، ئه‌و ژی هه‌ڤسه‌نگییا دناڤبه‌را وی تشتێ لۆژیكی و هه‌ره‌مه‌كی و دهه‌مان ده‌مدا پێكۆلێ دكه‌ت ئه‌قل هه‌ر یێ هشیار بیت.
فورمانی چه‌ندین نمایش هه‌نه، ژ وان (تێركرنا حه‌زا بینه‌ری Pandering to the Masses: A Misrepresentationـ 1975)، د وێ شانۆیێدا فورمان كۆمه‌كا ڕه‌گه‌زا نیشاندده‌ت، كۆمه‌كا یه‌كێن به‌ربه‌لاڤن، نه پێكڤه دهێنه گرێدان و نه ته‌مام دبن، به‌لكو وێنه‌یێن ژئێك جودا و ڕۆیدانێن جیاواز پێكدئینن، كۆ د نمایشێدا ئه‌كته‌ر ب شێوه‌یه‌كێ (ته‌كعیبی) كارێ خۆ ئه‌نجامدده‌ت، و هنده‌ك زۆله (slides) ل سه‌ر شاشێ ب كارئینان، دیسان تۆماره‌كا ده‌نگی ب كارئینا، كۆ تێدا ده‌نگێ خۆ تۆماركربوو دا كۆمێنتێن خۆ ل سه‌ر ڕۆیدانێن شانۆگه‌ریێ بێژیت ب شێوه‌ی فێركرنێ، ئه‌و كورتیێن فورمان بكاردئینیت یان ژبو خزمه‌تكرنا ته‌كنیكا فلاشێنه یان ژی ژبو پێشئێخستنا لڤینا نمایشێنه، دیسان فورمان دیمه‌نێن خۆ بۆ هنده‌ك یه‌كێن بچویك دابه‌ش دكه‌ت.
ئه‌كته‌ر د نمایشا ویدا هنده‌ك دیمه‌نان ئاڤادكه‌ن و وان دیمه‌نا ل سه‌ر ڕووبه‌ری ب شێوه‌یه‌كێ به‌رده‌وام به‌لاڤه دكه‌ن، وان ڕووبه‌را كویر و به‌رفره‌هـ دكه‌ن ب ڕێكا هنده‌ك دیوار و په‌رده‌یێن لڤۆك، هه‌ر وه‌سا ب مه‌به‌ست یاری ب دیمه‌نا دكه‌ت ده‌مێ دیزانكرنا وان. ب كورتی، مه‌ره‌ما فورمانێ ژڤێ چه‌ندێ ته‌كه‌ز ل سه‌ر كریارا لڤاندن و ژ كارئێخستنێیه ب ڕێكا نیشاندانا ژماره‌كا ته‌وه‌ر و سه‌نته‌رێن هه‌ڤدژ دئێك ده‌مدا، هه‌تا هه‌ستێ هه‌بوونا سه‌نته‌رێ نمایشێ دهێته ڕوخاندن، ژوان سه‌نته‌رێن هه‌ڤدژ كولاج دشانۆیا فورمانی دیاردبیت، ژ ده‌نگێ فیركا ئاسای هه‌تا ریتما موزیكێ، دیسان پێكۆلێ دكه‌ت سه‌رنجا بینه‌ری بكێشیت ب ڕێكا پرت پرتكرنا هنده‌ك دیالۆكا یان بكارئینانا هنده‌ك لڤینێن نه‌چاڤه‌رێكری ژ لایێ ئه‌كته‌ریڤه، و هه‌ر ڕه‌گه‌زه‌كێ شانۆیا وی ڕه‌گه‌زێ دی كێمتر لێ دكه‌ت، بۆ نموونه ڕه‌گه‌زێ دووێ ڕه‌گه‌زێ ئێكێ كێمدكه‌ت و ره‌گه‌زێ سیێ یێ دووێ كێمدكه‌ت و ب ڤی شێوه‌ی، ئه‌و ژی ژبو هه‌لوه‌شاندنا هه‌ر وێنه‌یه‌كێ ژ لایێ ئه‌قلی بینه‌ری ڤه بهێته دروستكرن، دنمایشا فورمانیدا سینوگرافیه‌كا توند هه‌یه، واته ده‌ستكاری تێدا ناهێته‌كرن، ئه‌و ئه‌كته‌ری دكه‌ته د ئەوی چوارچوڤیدا بێ كۆ گرنگیێ ب لایه‌نێ سایكولوجیێ كه‌سایه‌تیێ بده‌ت.
فورمان دبێژیت: ب تنێ ئێك ئاریشه دشانۆیێدا هه‌یه، ئه‌وژی چه‌وانییا داهنێنانێ د نمایشا شانۆیێدا، كۆ وه‌ل بینه‌ری بكه‌ین مه‌ترسیا هونه‌ری سه‌ربۆر بكه‌ت، مه‌ره‌ما من ژ مه‌ترسیێ ئێكبوون د ڕۆلیدا نینه و نه‌ژی ئازراندن و ئاراندنه… مه‌ره‌ما من پێ ئه‌و بریارا بینه‌ر دده‌ت ده‌مێ دكه‌ڤیته به‌ر سنگێ كارێ هونه‌ری.
ئه‌زموونگه‌ری د كارێن (ڕیچارد فورمان)یدا
