دیاردە و بار دوو مژارێن سەر ب جڤاکناسیێ ڤەیە، جوداھی دناڤبەرا وان دا ھەیە، لدەستپێکێ ھەر دیاردەیەکا جڤاکی بار ئانکو (حالە )یە، ب دووبارە روویدان و دەربازبوونا وێ ژ ئاریشێ ئانکو ژ باری دێ بیتە دیاردە، وەک دیاردا خوکوشتنێ ، ….. ھتد ، بار (حالە ) ئاریشەکە دناڤ جڤاکی دا پەیدا دبیت و ئەڤ ئاریشە ژ ئەنجامێ رەفتارێن کەسان پەیدا دبن و ب دووبارەبوونا وێ ئاریشێ بشێوەکێ بەرفرەھتر ژ پەیدابوونا و چی دەمەکێ کورت یان درێژ دەرباز بکەت دێ ئەو ئاریشە بیتە دیاردە و دیاردە وەک مژار سەر ب جڤاکناسیێ ڤە ئەوە کومەکا شارەزایی و رەفتار و شێوازیێن تاکێن جڤاکی وەردگریت و دناڤ ھزرا وی دا رەنگڤەددەت و ئەڤە ژی لسەر ئاستێ تاکی دمینیت، چونکی زۆر مژارێن جڤاکی ھەنە و لنک ھەمی کەسان وەک یەک نینن و ئەڤ مژارێن جڤاکی ب وەرگرتنیە و خورسکی یان بۆماوەیی نییە، بۆ نموونە زارۆکەک د قۆناخێن زارۆکی دا تووشی رەفتارەکا خراپ دبیت ژلایێ کەسێن لگەل دژیت، وەک زۆرداریا سیکسی یان لێدان یان برسیبوون، ….. ھتد، ئەو خراپیە د ئاییندەیدا وی زاروکی دکەتە تاوانبارەک یان دبیتە ئەگەرێ پەیدابوونا دیاردەیێن ھەمەرەنگ دناڤ جڤاکیدا. ل ھەرێما کوردستانێ زۆرداریکرن ل زارۆکان وەک بار دھێت، ئەڤە ل سنوورێ پاریزگەھا دھوکێ چوار زارۆک د ماوەیێ چەند ساڵان دا ، دوو زارۆک ژ باژێرێ زاخۆ ل ساڵا ( ٢٠١٤ ) و دوو ژ دھوکێ د ماوەیێ دوو ساڵا ندا ئێک ( مینا ل ٢٠١٦ )ێ زارۆکا دوویێ بناڤێ ( دلین ) ل ( ٥/٦/٢٠١٩ )ێ ژلایێ کەسکی ڤە ھاتیە رەڤاندن بۆ ئەنجامدانا زۆرداریێ و د ئەنجامدا زارۆک کوشت و تاوانباری بۆ ڤەشارتنا تاوانا خۆ دێ قوربانیێ کوژیت. ئەڤ دیاردە ل ھەمی وەلاتان ھەیە و قورسە بێژین چی جڤاکی ژێ پاقژ و دویر نینن، بەلکو دیاردا زۆرداریێ گرێدایە ب رەفتارێ تاکی ڤە و ھەر دەمێ دەلیڤە خۆ دیت دێ وی رەفتاری ئەنجامدەت، چێ داخییە ئیرۆ کەسێن نەساخ دناڤ جڤاکێ کوردی دا ھەبن و لدویڤ ھەزێن خۆیێن سێکسی زراۆکەکێ بێگونەهـ بسەردا ببیت یان برەڤینیت بۆ ئەنجامدانا کریارا وی پێ مەبەست. پێدڤییە کەسێن تووشبووى ب ڤێ رەفتاری یان یێ نەخۆش پێداچوونێ ل رەوشا خۆ بکەت و بارێ تەندروسیێ خۆ بۆ کەسەکێ نێزیکی خۆ یان پزیشکەکی بیژیت داکو چارەسەری بۆ بھێتەکرن، چونکی دبیت ھندەکێن دی ژی نەخوشبن ب ھەمان شێوە و رەنگە ب ڤەشارتی کریاران ئەنجامددەن و رەنگە زۆر زارۆک ھەنە دترسن باخڤن یان بێژنە دایک وبابێن، و ئەگەرێ ڤێ نەبوونا ( رەوشنبیریا خوپاراستنا سێکسی ) دناڤ سیستەمێن خواندنا پەروەردە و فێرکرنێدا ل قوتابخانان ل وەڵاتێن پێشکەڤتی و د ژیێ ( ٩ ) سالیدا وەک بابەتێ خواندنێ بۆ ھوشیارکرن و خۆپاراستنێ ژ دەستدرێژی و زۆرداریا سیکسی بۆ زارۆکان دھێتە روونکرن دا کو ئەو زارۆکە بزانیت جیھان چەوایە و چەوان خۆ بپاریزیت و باوەریێ ب کەسێ نەینیت ؟؟!! دڤێت وەزارەتا پەروەردا ھەرێمێ چاڤخشاندنەکێ دسیستەمێ خواندنێ دا بکەت و ڤی بابەتی دناڤ سیستەمی دا زێدە بکەت ، داکو زارۆکێ کورد پێزانین ھەبن و بزانیت چەوا دێ خۆ پاریزیت، خالا دن دڤێت رۆلێ دایک بابان دپەروەدەکرنا زارۆکاندا باش بیت و دیاربکەن بۆ وان کو بھیچ شێوان نابیت باوەریێ ب کەسێ بینن …..دڤێت ل ھەرێمێ یاسایێن رێکخستی و توند بۆ ئەنجامدەرێن ڤان تاوانا ھەبن، چونکی ل ھەمی وەڵاتان یاسا بۆ کەسێن ئەنجامدەرێن ڤان تاوانا ھەنە .